Geplaatst op 17 maart 2016
Een primeur voor Nederland tijdens het ITS Ledendiner van Connekt op donderdagavond 10 maart 2016. De zelfrijdende rolstoel van het bedrijf Cinnovate uit Almere maakte zijn eerste rit met Niels Schuddeboom, een jonge ervaringsdeskundige die door een aangeboren fysieke handicap voor zijn mobiliteit afhankelijk is van rolstoel en zorg. Rik van Zantwijk van Connektlid Canon Nederland nam het initiatief voor deze mijlpaal in de robotica, waarvoor Connekt als netwerk voor smart, sustainable en social mobility graag de ruimte bood.
Sietse Dugour, commercieel directeur van Cinnovate: “Cinnovate biedt kwaliteit van leven aan mensen met een beperking met behulp van techniek. Cinnovate richt zich op zorg, veiligheid, comfort en mobiliteit. In ons werk komen we veel mensen tegen die thuis wel uit de voeten kunnen met hun rolstoel, maar daarbuiten graag meer vrijheid en mobiliteit zouden willen. Onze R&D afdeling bedacht dat een zelfrijdende rolstoel wellicht uitkomst kan bieden en ging aan de slag.”
Wat kan de zelfrijdende rolstoel
De zelfrijdende rolstoel kan tijdens het rijden detecteren dat er obstakels zijn en uitwijken voor die obstakels, of stoppen als uitwijken niet kan. “Op dit moment werken we eraan om hem ook nog te laten weten waar hij rijdt, zodat je een bestemming kunt opgeven en daar automatisch naar toe kunt rijden,” aldus Dugour.
Hoe werkt de zelfrijdende rolstoel
“GPS is voor een rolstoel niet nauwkeurig genoeg. Daarom is aardmagnetisme een van de technieken die wij onderzoeken om positiebepaling te ontwikkelen. Daarnaast werken we met anti-botssensoren. We onderzoeken meerdere technieken en hebben nog niet bedacht welke we gaan gebruiken.”
Voor wie is de zelfrijdende rolstoel
“De zelfrijdende rolstoel kan veel betekenen voor mensen die net als ik een motorische stoornis hebben, alleen al uit veiligheidsoverwegingen,” zegt Niels Schuddeboom, die vanaf zijn geboorte leeft met fysieke beperkingen waardoor hij gebruik maakt van een elektrische rolstoel. “In september 2014 ben ik van de trap gevallen op het station in Nijmegen omdat ik een trap aanzag voor een hellingbaan, later hoorde ik dat ik niet de eerste was. De sensor ziet die afstap wel, en zal automatisch stoppen. Ook tracking control is interessant: als je een motorische stoornis hebt zoals ik, kan sturen in een rechte lijn moeilijk zijn. Ik loop altijd het risico dat ik net iets teveel naar rechts of naar links ga, en zomaar bij mijn zoon in het zwembad beland.”
Heb je zoveel vertrouwen in de techniek dat je ervan overtuigd bent dat die rolstoel het beter kan dan jij?
“Deze techniek is voor mij nieuw, maar net als bij zelfrijdende auto’s kan ik me er wel iets bij voorstellen. In de basis is deze rolstoel gemodificeerd, maar haalt natuurlijk veel inspiratie uit zelfrijd-technologie. Je moet er wel voor waken dat mensen lichamelijke functionaliteit minder gaan gebruiken. Als ik zou stoppen met het besturen van een rolstoel, dan ga ik ook functionaliteit verliezen. Ik verlies de beweeglijkheid van mijn armen ook als ik mijn toetsenbord thuis laat staan en alleen nog met spraakherkenning werk. Laat die rolstoel jouw inspanning nooit vervangen, tenzij het niet anders kan.”
Wanneer is de zelfrijdende rolstoel wel een uitkomst?
Schuddeboom: “De zelfrijdende rolstoel kan helpen om gevaarlijke situaties te vermijden, of om vermoeidheid te beperken, vergelijk het met de functie cruise control op lange afstanden. Ook kan een zelfrijdende rolstoel mij helpen om de weg te vinden. Door de informatiestoornis die bij mijn handicap hoort, kan ik gemakkelijk verdwalen. Als je die aanwijzingen in een rolstoel stopt, dan wordt het gemakkelijker om op een veilige manier toch ergens te komen.”
Dugour vult aan: “In de ouderenzorg zie je veel mensen in een handgeduwde rolstoel, omdat ze niet meer in staat zijn zelf te sturen, of heel veel schade maken, omdat ze niet meer begrijpen hoe een rolstoel werkt. Die zijn nu afhankelijk van een zorgmedewerker om een keer naar het restaurant te kunnen. Straks kunnen ze dat weer zelf.”
Wat moet er gebeuren om de zelfrijdende rolstoel in te voeren?
“Bewustwording en voorlichting zijn belangrijk. Je moet niet bang zijn voor de voortschrijdende techniek, want die gaat ons helpen. Wetgeving is ook een aandachtspunt. Wat is de maximum snelheid van een zelfrijdende rolstoel? Ik kan met deze rolstoel 12 km per uur, als ik nu 4 km per uur kan, dan wordt het voor mij minder interessant. En de communicatie moet zich niet alleen richten op eindgebruikers, maar ook op de schil daaromheen. Want vaak zie je juist bij artsen en fysiotherapeuten aarzeling, omdat ze mensen willen behoeden voor risico’s. Terwijl je, als je naar vooruitgang streeft, je soms risico’s moet nemen. Dat vraagt tijd, ervaring, wennen.”
Wat is het verdienmodel voor Cinnovate?
Dugour: “Een businesscase hebben we nog niet, maar als doelstelling hanteren we: het mag nooit meer dan 1000 euro kosten om een rolstoel op te waarderen naar een zelfrijdende rolstoel. Eind dit jaar starten we een pilot met jongeren die in een zelfstandige omgeving wonen, samen met Amerpoort, een zorgorganisatie in Almere voor mensen met meervoudige beperkingen. We gaan de rolstoelen van deze jongeren als eerste aanpassen. Ook omdat we bij Amerpoort veel onderzoek hebben mogen doen voor de ontwikkeling van deze zelfrijdende rolstoel.”
Zou 1000 euro voor jou acceptabel zijn, Niels?
“Dit soort dingen gaat altijd via verzekeringen, of via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ik denk dat er voor Cinnovate een markt ligt bij de verzekeringen, omdat verzekeraars al gewend zijn om op basis van data investeringen terug te verdienen.”
Dugour: “De gemeente Almere wil graag voorop lopen in zorginnovaties. Via de gemeente werken we bijvoorbeeld samen met Woningbouwvereniging De Alliantie. Het herstellen van schade doordat mensen overal tegenop botsen is duur. Zelfrijdende rolstoelen kunnen in dat opzicht ook economische voordelen opleveren.
Connekt staat voor smart, sustainable en social mobility. Wat is jullie boodschap aan het netwerk?
Dugour: “Begin bij de basis. Het feit dat Niels hier bij Connekt een probleem heeft bij de voordeur, betekent dat er niemand heeft nagedacht hoe je met een rolstoel naar binnen kunt. Bewustwording gaat over heel kleine dingen. Ga eens in de stad lopen en kijk hoe vaak een blindengeleideroute ophoudt op een willekeurige plek en dan vier meter verder weer doorgaat. We hebben er niet over nagedacht wat voor impact dat heeft op mensen.”
CROWDFUNDING: Een aangepaste auto voor het gezin Schuddeboom
Niels Schuddeboom is door zijn motorische beperkingen voor zijn mobiliteit afhankelijk van rolstoel en zorg. Reizen met het OV kost veel tijd energie en geld voor een aangepaste auto is er niet in het gezin Schuddeboom, dat afgelopen november werd verblijd met de geboorte van Sep. Via crowdfunding of sponsoring in kind hoopt Niels op een eigen aangepaste auto die hem in staat stellen om zijn werk als ambassadeur voor innovaties in de zorg en de mobiliteit te doen.
Wilt u meedoen, of hebt u tips voor Niels? Kijk op zijn website of neem contact op met Iris Casteren van Cattenburch van Connekt.