De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft wederom EUR 7,5 miljoen beschikbaar gesteld voor het verplaatsen van lading van de weg naar water of spoor. Inschrijvingen voor de regeling kunnen vanaf 1 januari 2024 om 00:00 uur worden ingediend. De verdeling van het beschikbare bedrag vindt plaats op basis van de volgorde van binnenkomst.

Deze ‘Modal Shift’-regeling is opgezet om de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart of het spoor te versterken. Modal shift is de term voor verandering van vervoerwijze, bijvoorbeeld van vervoer over de weg naar vervoer per spoor of per schip. Met de modal shift regeling kiest het kabinet voor het stimuleren van de verplaatsing van doorgaand goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart en het spoor. Dat doet het kabinet, met het oog op de grootschalige vervangings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat, om de weg te ontlasten en verkeersopstopping op de belangrijkste doorgaansroutes voor het goederenvervoer terug te dringen en daarmee bij te dragen aan vergroening van het vrachtvervoer.

Subsidieregeling

De subsidieregeling richt zich op verladers en expediteurs. Om hen te stimuleren voor de binnenvaart of het spoor te kiezen wordt een subsidie van maximaal 20 euro per structureel verplaatste container (of een equivalent daarvan bij bulk) in het vooruitzicht gesteld. De subsidie is bedoeld als tegemoetkoming in de extra transportkosten van de binnenvaart of het spoor (zoals een extra overslag van de container). Ondernemers die met een concreet voorstel komen hoe ze goederen willen verplaatsen van de weg naar het water of spoor, kunnen een subsidie aanvraag indienen. Deze ondernemers moeten daarvoor actief zijn op (delen van) de route tussen de Rotterdamse haven en Duitsland, via de regio’s Arnhem-Nijmegen (corridor Oost) en/of via Venlo (corridor Zuid-Oost) en de route Amsterdam richting Antwerpen (corridor Zuid). Voor een modal shift naar het spoor zijn ook trajecten buiten genoemde corridors in Nederland subsidiabel. Aanvragen kunnen ingediend worden bij uitvoeringsorganisatie Connekt d.m.v. het te downloaden subsidieaanvraagformulier (zie: www.modalshiftprogramma.nl).

In 2023 was de interesse voor de regeling zelfs dusdanig groot dat door de minister besloten is tot een verdubbeling van het subsidieplafond naar 15 miljoen voor dat jaar. Hierdoor konden diverse reeds binnengekomen subsidieaanvragen alsnog worden toegekend.

Bereikbaarheid en veiligheid

De regeling draagt bij aan het bereikbaar houden van steden en industriehaven-complexen in de Randstad. Door het verruimen van de mogelijkheden door aanbesteding van nieuwe lijndiensten in de binnenvaart en het stimuleren van de keuze om vrachten via de binnenvaart en het spoor te vervoeren door een subsidieregeling. De druk op het wegennet neemt daardoor af en de verkeersveiligheid neemt toe. Het doel van de Modal Shift regeling is expliciet om additionele lading van de weg af te halen, niet om een verschuiving binnen de reeds bestaande stroom over water of spoor te realiseren.

Grootschalige opgave Rijkswaterstaat

Naast het ontlasten van de weg en het verminderen van verkeersopstopping, is vervoer van goederen via water en spoor in plaats van de weg ook belangrijk vanwege de grootschalige vervangings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat. Daardoor neemt de druk op het wegennet fors toe. Rijkswaterstaat vervangt of renoveert de komende jaren meer dan 100 bruggen, tunnels, sluizen en viaducten. Met dagelijks meer dan duizend vrachtwagens minder op de weg, neemt die druk op het wegennet af en neemt de verkeersveiligheid toe.